Alfredo Marcucci, de bandoneón en zijn bestemming (Nederland, 1996)

In de tijd dat Buenos Aires nog karakteristieke buurten had, waar bij het vallen van de avond kinderen voetbal speelden op de hoek van de straat, droomde de Maestro reeds van de bandoneón en zijn bestemming. Met zijn kleine jongenshanden en 7 jaren oud zocht hij naar de verborgen tonen van de 'fueye' (letterlijk: balg) en de weg die hij zou moeten gaan. Met de inspiratie van zijn oom, de grote Carlos Marcucci, zijn voorbeeld en raad volgend, borduurde hij avondenlang toonreeksen, waaruit beetje bij beetje de tango's tevoorschijn kwamen. Van Carlos, volgens collega's en publiek, de eerste virtuoze bandoneónspeler, leerde ALfredo om te gaan met de klanken van de bandoneón. Met 12 jaar en in lange broek debuteerde de jonge Marcucci in een van de kinderorkesten die 's middags in de cafés in Buenos Aires het publiek amuseerden. In die sfeer ontwikkelde de Maestro zich. En als 17-jarige voegde hij zich bij de rij bandoneonisten in het orkest van Raúl Kaplún. Daarna volgenden de radio en de grote dansfeesten. Het werk en de passie voor de tango waren toen al een geheel geworden. Een jaar later, in 1948, nam Alfredo samen met oom Carlos deel aan het orkest van Julio de Caro, zonder wie de tango-orkestratie niet zou zijn geworden, zoals wij die nu kennen. Stap voor stap gaat hij zijn weg, Alfredo reeds erkend om zijn talent, wordt in 1950 uitgenodigd zijn eerste reis te maken met het orkest van Eduardo Bianco. Het waren 14 maanden avonturen, concerten en een kennismaking met een andere wereld, die hij later zeer dichtbij zal leren kennen.Teruggekomen in Buenos Aires wordt hij eerste bandoneonist in het orkest van Julio de Caro, hij vervangt zijn oom en speelt de sterren van de tangohemel. Maar de wereld roept en in 1954 gaat hij naar Japan met het orkest van Juan Canaro. Het waren de eerste tango's die op dit eiland werden gehoord en vandaag de dag kennen wij Japan als 'tangoland'. Weer terug in B.A. kwam Alfredo terecht in een stroom ervaringen en speelde met o.a. Jorge Calara en Enrique Mario Francini. Het was een tijd van grootse dansfeesten en lange nachten, die meestal eindigden met een espresso, vrienden en muziek. Na een 'Tango Odyssee' van de twee jaar, wordt de Maestro gevraagd te spelen in het ghrootste en meest succesvolle orkest, het orkest van Carlos di Sarli, droom van elke tango muzikant in die tijd. Drie glorieuze jaren volgden totdat Di Sarli ziek werd en het magnifieke orkest uitelkaar viel. Alfredo verloor zijn werk en had weinig perspectieven, juist op het moment, dat de tango in een grote crisis terecht kwam.Opnieuw besloot hij af te reizen, maar deze keer als contrabassist in een jazz-ensemble. Op naar het Midden-Oosten. Het is soms moeilijk te begrijpen wat iemand beweegt zo'n beslissing te nemen, maar één ding is zeker: in het leven van Alfredo Marcucci kwam een belangrijke omkeer.Hij nam afscheid van Buenos Aires en stelde zich open voor wat zou komen. Libanon, Iran, Syrie en Egypte; vreemde landen voor een tangomuzikant die voor- en tegenspoed kende. Onbekende luchten brengen andere gedachten, geven acceptatie dat het leven alles kan zijn wat je ervan voorstelt. Op een avond in een restaurant in Istanbul komt Alberto del Paraná naar Marcucci met een voorstel mee te gaan met de groep 'Los Paraguayos', die een enorm succes genoten over de hele wereld met hun repetoire Latijns-Amerikaanse folklore muziek. Zo ging Marcucci in 1961 met zijn bandoneón naar Antwerpen. Hierna volgden ongeveer vijftien onafgebroken jaren van reizen over de hele wereld met 'Los Paraguayos'.Het ging hem steeds meer aan het hart zo weinig tijd met zijn familie door te kunnen brengen, dat hij in 1976 besloot de professionele muziek vaarwel te zeggen. Hij ging werken in een fabriek voor kunststof lampen in België. Zijn werkgever wist wie Marcucci was en trots werd hij regelmatig gevraagd op personeelsfeesten te spelen. Welke beelden zouden er door het hoofd van de maestro zijn gegaan in die jaren! Lango tijd was Alfredo ervan overtuigd dat de tango en het beroep van bandoneonist hun waarde verloren hadden. Tot in 1982, toen Juan Masondo en Dirk van Esbroeck hem uitnodigden om een langspeelplaat op te nemen met tango's en andere Argentijnse muziek. Op die manier onstond de groep 'Tango al Sur'.Na zoveel jaren liet Alfredo Marcucci zijn gevangen vogels weer vrij uit de bandoneón! Opnieuw kreeg hij erkenning en leerlingen, zoals Carel Kraayenhof en Leo Vervelde, die later Sexteto Canyengue hebben opgericht. Met de grote gitarist Baltasar Benítez maakte Alfredo Marcucci een van de beste tango-cd's in Noord Europa, 'Tango, una Antología'. Hij werd coördinator van de afdeling tango aan de Muziek Academie Ixelles in Brussel. Daar creëerde hij het 'Gran Orquesta Típica Veritango'.In deze tijd neemt Marcucci deel aan verschillende groepen en speelt samen met muzikanten als Juan Pablo Dobal en Michel van der Meiren. ik heb de eer en het plezier gehad met hen te mogen zingen. Evenals Juan Tajes, Mabel Gonzales en Piet Veerman, een Nederlandse zanger, met wie hij een cd heeft opgenomen.Wij, die Alfredo Marcucci kennen, zijn overtuigd van zijn enorme kwaliteit, zoals hij de muziek vertolkt, zijn diepe, vloeiende manier van spelen, als een verhaal dat ons pijn doet en waar we tegelijkertijd van houden..., daar raakt hij ons. Zijn integriteit, zijn intense geest en het vermogen om het juiste te zeggen met weinig woorden. (...) Het is wel zeker, dat zonder maestro Alfredo Marcucci een groot deel van de recente en jonge geschiedenis van de tango in de Benelux niet geschreven had kunnen worden. Misschien dat die jongen van 7 jaar, in het dorp Ensenada, hier allemaal niets van wist, maar ik vind het leuk om mij voor te stellen, dat tussen die vingertjes het lot bezegeld lag: De tango brangen in de wereld, universeler te maken en in ieder van ons op te wekken. Salud Maestro y Gracias!

Fabian Russo, octubre 1996, Amsterdam

Vertaling: Claudia Costa en Ana Elzinga